Pewnie słyszysz to nie pierwszy raz, że badania profilaktyczne trzeba robić raz do roku. Dużo się o tym mówi i ja się cieszę. Dlaczego? Bo widać efekty, coraz więcej z nas się regularnie bada! Już co druga osoba w moim gabinecie przychodzi na pierwszą konsultację z wynikami ostatnio wykonanych badań. Kilka lat temu była to średnio 1 osoba na 4. Także teraz wynik jest całkiem niezły, chyba przyznasz? : ) Wygląda na to, że zaczynamy doceniać profilaktykę i wychodzimy z założenia, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Jeśli Ty także i zastanawiasz się jakie badania wykonać w najbliższym czasie to usiądź wygodnie i czytaj dalej.
Badania profilaktyczne to jedyny sposób na konsekwentne monitorowanie stanu naszego zdrowia i jest to pierwszy krok do poprawy jakości naszego życia. To dzięki nim możemy znaleźć przyczynę męczących nas objawów, choćby takich jak ciągłe zmęczenie, częste przeziębienia, wypadanie włosów, czy słaba kondycja skóry, paznokci. Oczywiście podstawowe badania mogą nie wskazać nam od razu jednego konkretnego powodu naszych objawów czy samopoczucia, ale nakierują nas i naszego lekarza, który może skierować nas na szczegółowe badania lub wysłać do specjalisty w danej dziedzinie, aby przeprowadził odpowiednią diagnostykę.
Jakie badania profilaktyczne wykonać?
- badanie ogólne moczu
- morfologia krwi z rozmazem
- poziom żelaza i ferrytyny
- pełny lipidogram
- profil tarczycowy – TSH, fT3, fT4
- próby wątrobowe
- kreatynina
- markery stanu zapalnego – OB, CRP
- glukoza na czczo
- insulina na czczo*
- poziom witaminy D*
* Są to badania, które nie są oczywiste, nie zaliczają się do badań podstawowych, dlatego wytłumaczę kto i dlaczego powinien wykonać te badania.
Insulina – nie zapomnij o niej!
Nie jest chętnie przepisywanym badaniem przez lekarzy pierwszego kontaktu, najczęściej trzeba dokupić to badanie samemu. Uwierz mi – warto.
Kto szczególnie powinien wykonywać to badanie?
- osoby z nadwagą lub otyłością
- osoby mało aktywne, jedzące o bardzo nieregularnych porach, spożywające spore ilości cukru i tłuszczu
- osoby, które mają objawy podobne do cukrzycowych, a poziom glukozy na czczo jest prawidłowy
- osoby obciążone rodzinnie cukrzycą typu 2 lub insulinoopornością
- kobiety, które podczas ciąży miały zdiagnozowaną cukrzycę ciążową
- kobiety ze zdiagnozowanym zespołem policystycznych jajników
Poziom insuliny pokaże czy mamy problem z insulinoopornością – stanem przedcukrzycowym, który wyprzedza cukrzycę o ok. 10 lat. Jeśli nie będziemy na bieżąco badać poziomu insuliny możemy przegapić moment, w którym nieleczona insulinooporność przerodzi się w cukrzycę typu 2. Możemy mieć wysoki poziom insuliny, a wyniki glukozy w normie, dlatego samo badanie glukozy na czczo nie wystarczy.
Witamina D – warta każdej złotówki
Stężenie tej witaminy we krwi określa się jako 25(OH)D. Cena tego badania w zależności od laboratorium może wynosić od 40 do nawet 140 zł. Jeśli jednak nigdy nie badałeś jej poziomu to warto wydać te pieniądze, nawet jeśli ją suplementujesz. Dlaczego?
- ogólnie przyjęta norma w dawkowaniu witaminy D czyli 2 000 UI nie jest wystarczająca dla każdego (wyższe dawki potrzebują osoby z konkretnymi schorzeniami, otyłe czy sportowcy o dużej masie mięśniowej)
- często suplementujemy ją nieregularnie, co drugi czy piąty dzień…
- możemy suplementować ją nieprawidłowo np. w formie tabletek bez dodatku tłuszczu (witaminy A,D,E,K rozpuszczają się w tłuszczach, inaczej się nie wchłoną)
- odstawiamy suplementację w okresie wiosenno- letnim, a nie przebywamy na słońcu w godzinach 10-15 i nasz organizm nie syntetyzuje witaminy D
Dlaczego warto zbadać poziom tej witaminy i jak najszybciej zacząć jej suplementację? Bo jej niedobór zwiększa ryzyko całej gamy chorób i wystąpienia objawów. Zaczynając od zmęczenia, bólu mięśni, bezsenności, kończąc na chorobach przyzębia, osteomalacji (choroba kości), osteoporozy, zwiększonego ryzyka depresji, cukrzycy, nowotworów i wiele innych…Mam nadzieję, że przekonałam Cię, że warto zapłacić za to badanie i zapisałeś je na swojej liście. ; )
Jak się przygotować do wykonania badań?
Już wiesz, że powinniśmy się regularnie badać, wiesz jakie badania wykonać, ale czy wiesz, że:
- wszystkie suplementy jeśli to możliwe (a lekarz nie zdecydował inaczej) należy odstawić na 3-5 dni przed badaniami
- należy ze swoim lekarzem ustalić czy i na jak długo przerwać przyjmowanie leków
- wyśpij się przed badaniem – nie zarywaj nocy i nie zmieniaj swojego rytmu dobowego, aby nie zafałszować wyników
- nie wykonuj mocnego treningu dzień przed i w dniu badania
- przyjdź na czczo tzn. zachowaj 12 godzinny post – nie jedz, nie pij nic oprócz wody, nie żuj gumy
- ostatni posiłek dnia poprzedniego powinien być możliwie lekkostrawny bez dużej ilości tłuszczu
- na kilka dni przed badaniem ogranicz alkohol
- unikaj stresu od rana przed badaniem
- nie wykonuj badań krwi i moczu podczas miesiączki
Pamiętaj, że wyżej wymienione badania nie są standardem dla każdego, to pewne minimum, ale wiele osób powinno wykonywać także inne badania. Należą do nich np. cytologia, usg dopochwowe i badanie piersi u kobiet, usg i przeciwciała tarczycy u osób z jej chorobami (lub podejrzeniem choroby) czy witamina B12 u wegan lub osób z problemami sercowo- naczyniowymi.
Jeśli myślisz, że musisz zbadać coś więcej – porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem lub dietetykiem. Jeśli potrzebujesz porady zapraszam Cię na konsultację – nie musisz przychodzić z już wykonanymi badaniami tylko razem możemy ustalić co warto zbadać. Zachęcam do kontaktu przez formularz kontaktowy lub maila sonia@fabrykadietetyka.pl. Choroby niestety nie pytają i nie zaczekają… Nie zwlekaj z zadbaniem o siebie i swoje zdrowie – zacznij już dziś.
